Tussen de Boeveriestraat en de Albert I-laan ligt een 11.000m² grote abdij.
Sinds de 17e eeuw en tot eind 2013 een slotklooster van de zusters Benedictinessen.
Brugge Foundation voert actieve gesprekken met het stadsbestuur/de erfpachthouder over eventuele overname van het beheer van deze site. Vandaag willen we, met diverse partners, op zoek gaan naar een nieuwe, passende bestemming die aansluit bij deze stilteplek.
Welke toekomst is er voor een site, zo’n 11.000 m² groot en centraal gelegen tussen station en ’t Zand in Brugge, twee ankerpunten in de stad?
Voor het toekomstverhaal willen we vier elementen bij mekaar brengen (en elkaar laten versterken):
- de ‘genius loci’, de ziel, geschiedenis en de eigenheid van de plek;
- de vragen, verwachtingen en bekommernissen van inwoners, omwoners en bezoekers;
- de maatschappelijke uitdagingen die op ons afkomen waarvan we allemaal intuïtief aanvoelen dat ze voor de toekomst van onze stad en onze wereld cruciaal zijn;
- de financiering van zo’n project. Hier zien we kansen om op een innovatieve en alternatieve manier een maatschappelijk verantwoorde herbestemming te financieren.
Geschiedenis
We schrijven de zestiende eeuw en Vlaanderen staat in brand. Bosgeuzen plunderen de abdij van Sint-Godelieve van Gistel. De zusters ontvluchten de plek waar ze al eeuwen wonen en zoeken een veilig onderkomen binnen de stadsmuren van Brugge. In 1623 kopen ze er op advies van de abt van Sint-Andries in de Boeveriestraat een huis met erf, het Fontainken genaamd. Daar nemen de eerste drie zusters hun intrek. De overige zusters wonen eerst nog in de Ganzenstraat, maar in 1626 gaat men met hulp van de abdis van de abdij van Dowaai (vandaag het Franse Douai) over tot een nieuwe stichting. De zusters worden gehergroepeerd in de Boeveriestraat. Het begin van een verhaal dat in Brugge al bijna vier eeuwen duurt.
Tijdens die periode ondergaat niet alleen onze samenleving een grote verandering. Ook het klooster van de zusters in de Boeveriestraat groeit; van een enkel huisje tot een indrukwekkende site in de Brugse binnenstad.
Natuurlijk hielden de zusters nauwgezet alle belangrijke momenten van de bouw en uitbreiding van de abdij bij.
Welke toekomst is er voor een site, zo’n 11.000 m² groot en centraal gelegen tussen station en ’t Zand in Brugge, twee ankerpunten in de stad?
Voor het toekomstverhaal willen we vier elementen bij mekaar brengen (en elkaar laten versterken):
- de ‘genius loci’, de ziel, geschiedenis en de eigenheid van de plek;
- de vragen, verwachtingen en bekommernissen van inwoners, omwoners en bezoekers;
- de maatschappelijke uitdagingen die op ons afkomen waarvan we allemaal intuïtief aanvoelen dat ze voor de toekomst van onze stad en onze wereld cruciaal zijn;
- de financiering van zo’n project. Hier zien we kansen om op een innovatieve en alternatieve manier een maatschappelijk verantwoorde herbestemming te financieren.
Godelieve van Gistel
De abdij in de Boeveriestraat is een plek met een traditie die vier eeuwen Brugsegeschiedenis omvat. Toch kent de abdij een vroegere oorsprong, in Gistel.
Godelieve van Gistel, een Vlaamse heilige uit de 11de eeuw, was afkomstig uit het slot Londesvoorde in de buurt van het huidige Franse Boulogne. De jonge vrouw werd uitgehuwelijkt aan Bertolf, zoon van de kasteelheer van Gistel, die haar nog op hun bruiloft verstootte. Godelieve werd door haar schoonfamilie mishandeld, uitgehongerd en zelfs gekerkerd. Ze kon ontsnappen en vluchtte terug naar het ouderlijk huis. Nadat haar vader ermee dreigde Bertolf en diens familie over te dragen aan de autoriteiten, deden ze alsof ze tot inkeer waren gekomen. Godelieve kon terugkeren. Niet verwonderlijk, het was steeds haar bedoeling geweest haar huwelijk met Bertolf te redden. Bertolf verzon een list en twee van zijn knechten slaagden er in 1070 in Godelieve ’s nachts met een halsdoek te wurgen. De twee gooiden het lichaam van de vermoorde jonge vrouw in een poel.
Omdat Godelieve zich tijdens haar korte leven altijd om de armen en de verschoppelingen bekommerde, begon het volk haar als een heilige te aanroepen en kwam Bertolf tot inkeer. Hij trok op boetevaart naar Rome en trouwde voor een tweede keer. Uit dat tweede huwelijk kreeg Bertolf een blind dochtertje, Edith. Het kind werd volgens de legende genezen door haar ogen te wassen met water uit de poel waarin het lichaam van de gewurgde Godelieve was geworpen.
Een tiental jaar na haar dood schreef Drogo, een monnik van de abdij van Sint-Winoksbergen, de ‘Vita Godeliph’, het leven van Godelieve. De ‘Vita’ werd later aangevuld met andere bijzonderheden en mirakels, waardoor de figuur van Godelieve in katholiek Vlaanderen een begrip werd. Sinds 1459 gaat nog elk jaar in Gistel de Godelieveprocessie uit Op de eerste zondag na 6 juli, haar feestdag, beelden honderden figuranten het leven van Godelieve op geheel eigen wijze uit.Kort na de verheffing van haar relieken (1084) vestigden zich in Gistel kloosterzusters op de toen al drukbezochte, geheiligde grond van de martelplaats. Deze zusters namen de regel van Benedictus aan. En hoewel er over de stichtingsdatum van de Gistelse abdij geen absolute zekerheid is, is er wél een document uit 1191 dat heel uitdrukkelijk verwijst naar de verering die de kloosterzusters Sint-Godelieve toedragen.
In Brugge zijn we het gewoon met en over het verleden te leven en praten. Dit gaat echter over de toekomst. Brugge Foundation wil niet krampachtig vasthouden aan het verleden. Wij zijn ervan overtuigd dat het stedelijk erfgoed een schat van en voor de toekomst is.
Dus: welke toekomstmogelijkheden zijn er voor de Sint-Godelieveabdij? U bent het met ons eens: deze prachtige, monumentale site met haar indrukwekkende tuinen moeten we een samenhangend verhaal gunnen. U en wij willen dat elke activiteit die hier wordt ondernomen in dezelfde richting wijst. Wat nu al zeker is: de abdij zal een plek zijn waar creatieve mensen aan de slag kunnen gaan.
Twee hoofden weten meer dan één, een grote groep mensen heeft meer (en soms betere) ideeën dan een klein groepje. Brugge Foundation wil uw deelname en uw idee. Wij schrijven graag het verhaal met u!
U kan ook bijdragen aan het succes van Brugge Foundation.
Herman Leenders is de vijfde vrije Brugse stadsdichter.
Hij kreeg de opdracht elf Brugse stadsgedichten te schrijven over schoonheid en troost, vreugde en ergernis, Brugge en de wereld.
De stadsdichter wordt geroepen door de muzes Poëziebos in samenwerking met het Poëziebosnetwerk, Brugse Boekhandel en Boekhandel De Reyghere.
Een stadsgedicht voor de Sint-Godelieveabdij werd gelanceerd bij het naamfeest van de heilige, op 6 juli 2016. U vindt het gedicht hier.
